सुकन्या समृद्धि योजना: आपल्या देशाचे प्रधानमंत्री श्री नरेंद्र मोदी जी यांनी देशातील मुलींच्या उज्ज्वल भविष्यासाठी सुकन्या समृद्धि योजना (SSY योजना) सुरू केली आहे. जर आपल्या घरात एक छोटी मुलगी जन्मली आहे आणि तिच्या भविष्याबद्दल आपल्याला चिंता आहे, तर आता आपल्याला चिंता करण्याची गरज नाही. कारण सरकारने मुलींच्या भविष्याच्या शिक्षण व विवाहाच्या खर्चासाठी सुकन्या योजनेची सुरुवात केली आहे.
Table of Contents
Sukanya Samriddhi Yojana Details
सुकन्या समृद्धी योजना योजना पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 22 जानेवारी 2015 रोजी बेटी बचाओ, बेटी पढाओ अभियान (सुकन्या समृद्धी योजना सुरू करण्याची तारीख) अंतर्गत सुरू केली होती. या योजनेअंतर्गत माता-पिता आपल्या मुलीच्या 10 वर्षे पूर्ण होण्याच्या आधी बचत खाती उघडू शकतात. हे खाते बँक किंवा पोस्ट ऑफिसच्या माध्यमातून उघडता येते. या खात्यात माता-पिता प्रति वर्ष ₹250 ते ₹1.5 लाख पर्यंत जमा करू शकतात. या योजनेअंतर्गत उघडलेल्या बचत खात्यात सरकार एक निश्चित दराने चक्रवृद्धि व्याज प्रदान करते.
सुकन्या समृद्धी योजना सुरुवातीला मुलींच्या उज्ज्वल भवितव्यासाठी सुरु करण्यात आली, जेणेकरून मुलींच्या शिक्षण आणि लग्नासाठी आर्थिक तजवीज केली जाऊ शकेल. या योजनेचा उद्देश पालकांना मुलींसाठी लहानपणापासूनच बचत करण्यास प्रोत्साहन देणे आणि मुलींच्या उच्च शिक्षणाच्या वेळेस आणि विवाहाच्या वेळेस आर्थिक ताण कमी करणे हा आहे.
योजनेचे नाव | सुकन्या समृद्धी योजना |
कोणी सुरू केली | केंद्र सरकार |
कधी सुरू झाली | 22 जानेवारी 2015 रोजी |
लाभार्थी | 10 वर्षाखालील मुली |
उद्देश्य | मुलींचे भविष्य सुरक्षित करणे |
लाभ | मुलींच्या उच्च शिक्षणासाठी आणि लग्नाच्या खर्चासाठी बचत. |
अर्ज प्रक्रिया | ऑनलाईन |
अधिकृत वेबसाइट | सुकन्या समृद्धी योजना |
सुकन्या समृद्धी योजना ही भारत सरकारची एक बचत योजना आहे, जी विशेषतः मुलींसाठी तयार केली आहे. या योजनेचा उद्देश मुलींच्या उच्च शिक्षणासाठी आणि लग्नाच्या खर्चासाठी वित्तीय सुरक्षितता प्रदान करणे आहे.
Benefits of Sukanya Samriddhi Yojana Scheme (योजनेचे फायदे) :
- खाते उघडणे:
- मुलीचे वय 10 वर्षांपर्यंत असताना खाते उघडले जाऊ शकते.
- खाते मुलीच्या नावावर पालक किंवा कायदेशीर संरक्षक उघडू शकतात.
- ठेवीची रक्कम:
- किमान ₹250 जमा केली जाऊ शकते आणि एका आर्थिक वर्षात जास्तीत जास्त ₹1.5 लाख जमा करता येतात.
- ठेवी वर्षातून अनेकदा करता येतात, परंतु ठेवीची रक्कम किमान ₹250 असली पाहिजे.
- अवधी:
- खाते उघडल्यापासून 21 वर्षे किंवा मुलीच्या लग्नाच्या तारखेपर्यंत (जे आधी घडेल) चालते.
- खाते उघडल्यापासून पहिल्या 15 वर्षांत ठेवी जमा कराव्या लागतात, त्यानंतर खाते परिपूर्णता येईपर्यंत व्याज मिळते.
- व्याजदर:
- सुकन्या समृद्धी योजनेचा व्याजदर सरकारने ठरवलेला आहे आणि दर तिमाहीत बदलू शकतो. सध्याचा व्याजदर (2023) अंदाजे 7.6% आहे.
- या योजनेवर मिळणारे व्याज आयकरातून सूट आहे.
- कर लाभ:
- या योजनेतील गुंतवणुकीसाठी 80C अंतर्गत कर लाभ मिळतो.
- मिळालेले व्याज आणि परिपक्वतेवरची रक्कम करमुक्त आहे.
- परिपक्वता:
- खाते 21 वर्षानंतर परिपक्व होते.
- मुलीच्या 18 व्या वर्षी तिच्या उच्च शिक्षणासाठी खात्याच्या एकूण शिल्लक रकमेच्या 50% पर्यंत रक्कम काढता येते.
Sukanya Samriddhi Eligibility Criteria (पात्रता मानदंड) :
- मुलीच्या मुलाचे पालक किंवा कायदेशीर पालक हे खाते उघडू शकतात
- मुलगी 10 वर्षांपेक्षा कमी वयाची असावी
- मुलीसाठी फक्त एकच खाते मंजूर आहे
- एक कुटुंब फक्त 2 SSY योजना खाती उघडू शकते
खाते उघडण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे (Required Documents) :
- मुलीचा जन्मदाखला
- पालक किंवा कायदेशीर संरक्षकाचा ओळखपत्र (आधार कार्ड, पॅन कार्ड इ.)
- पत्ता पुरावा (राशन कार्ड, विज बिल इ.)
- पासपोर्ट साइज फोटो
खाते कसे उघडावे (Open Bank Account for Sukanya Samriddhi Yojana):
- जवळच्या पोस्ट ऑफिस किंवा अधिकृत बँकेत जाऊन खाते उघडता येते.
- सुकन्या समृद्धी योजनेचा फॉर्म भरून, आवश्यक कागदपत्रे सोबत जोडून जमा करावे.
- खाते उघडण्यासाठी शासकीय शुल्क लागू नाही.
खाते उघडण्यासाठी बँकांची यादी (Sukanya Samriddhi Yojana Bank List):
सुकन्या समृद्धि योजनेअंतर्गत खाता उघडण्यासाठी खालील बँकांची सूची दिली आहे. यामधील कोणत्याही बँकेच्या नजीकच्या शाखेत जाऊन आपल्या मुलीच्या भविष्याकरिता बचत खाते उघडू शकता.
- भारतीय स्टेट बँक
- पंजाब नॅशनल बँक
- बँक ऑफ इंडिया
- बँक ऑफ बडौदा
- बँक ऑफ महाराष्ट्र
- इलाहाबाद बँक
- ॲक्सिस बँक
- आंध्र बँक
- पंजाब अँड सिंध बँक
- युनियन बँक ऑफ इंडिया
- यूको बँक
- विजय बँक
- ओरिएंटल बँक ऑफ कॉमर्स
- स्टेट बँक ऑफ हैदराबाद
- युनायटेड बँक ऑफ इंडिया
- केनरा बँक
- देना बँक
- स्टेट बँक ऑफ पटियाला
- स्टेट बँक ऑफ मैसूर
- आयडीबीआय बँक
- स्टेट बँक ऑफ त्रावणकोर
- आयसीआयसीआय बँक
- स्टेट बँक ऑफ बीकानेर अँड जयपूर
सुकन्या समृद्धी योजना ही मुलींच्या भविष्याची आर्थिक सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी एक उत्कृष्ट योजना आहे. यामध्ये गुंतवणूक केल्यास मुलीच्या उच्च शिक्षण आणि लग्नाच्या खर्चासाठी चांगली रक्कम साठवता येईल.
सुकन्या समृद्धि योजना (SSY) अंतर्गत खाता असताना, जमा केलेली रक्कम कधी काढू शकता हे खालीलप्रमाणे आहे:
- बालिकेची वयोमर्यादा 18 वर्षे पूर्ण झाल्यावर:
- ती उच्च शिक्षेसाठी खातेातील जमा रक्कमेच्या 50% रक्कमेचा वापर करू शकते.
- मात्र, यासाठी रक्कम एकाच वर्षी फक्त एकदाच काढता येईल आणि अधिकतम 5 वर्षे दरवर्षी किश्तीत काढता येईल.
- निवेश कालावधी:
- सुकन्या समृद्धि योजनेअंतर्गत खाते 15 वर्षे स्थिर ठेवणे आवश्यक आहे.
उच्च शिक्षण किंवा इतर स्थितीत जमा केलेली रक्कम काढण्याच्या प्रक्रियेची अधिक माहिती बँकेच्या शाखेतून मिळवू शकता.
योजनेअंतर्गत खाता 18 वर्षांच्या वयोमर्यादेपूर्वी खालील परिस्थितीत बंद केला जाऊ शकतो आणि खात्यातील जमा रक्कम काढता येऊ शकते:
- कन्येच्या लग्नाची परिस्थिती:
- लाभार्थी कन्या 18 वर्षांची झाल्यावर, ती आपल्या लग्नासाठी खाते खुल्या कालावधीपूर्वी पैसे काढू शकते.
- खाताधारकाची मृत्यू:
- खाताधारकाची आकस्मिक मृत्यू झाल्यास, त्या परिस्थितीत कन्येच्या पालकांनी खाते बंद करून जमा रक्कम काढता येईल.
- आर्थिक अडचणी:
- पालक आर्थिक अडचणीमुळे खात्याचा वापर पुढे करू शकत नाहीत तर खाते परिपक्वता कालावधीपूर्वी बंद करता येऊ शकते.
सुकन्या समृद्धी योजनेत ₹ 1000 जमा केल्यास तुम्हाला किती पैसे मिळतील? (Calculator)
1. | 1000 रुपये प्रति महिना जमा केल्यानंतर 1 वर्षात एकूण रक्कम | रु 12,000/- |
2. | 15 वर्षात जमा केलेली एकूण रक्कम | रु 1,80,000/- |
3. | 21 वर्षांसाठी जमा केलेल्या रकमेवर एकूण व्याज | रु 3,29,000/- |
4. | मॅच्युरिटीवर मिळालेली एकूण रक्कम | रु 5,09,212/- |
सुकन्या योजनेत ₹2000 जमा केल्यावर तुम्हाला किती मिळेल?
1. | 2000 रुपये प्रति महिना जमा केल्यानंतर 1 वर्षात एकूण रक्कम | रु 24,000/- |
2. | 15 वर्षात जमा केलेली एकूण रक्कम | रु 3,60,000/- |
3. | 21 वर्षांसाठी जमा केलेल्या रकमेवर एकूण व्याज | रु 6,58,425/- |
4. | मॅच्युरिटीवर मिळालेली एकूण रक्कम | रु 10,18,425/- |
सुकन्या योजनेत ₹10,000 जमा केल्यावर तुम्हाला किती मिळेल?
1. | 10,000 रुपये प्रति महिना जमा केल्यानंतर 1 वर्षात एकूण रक्कम | रु 1,20,000/- |
2. | 15 वर्षात जमा केलेली एकूण रक्कम | रु 18,00,000/- |
3. | 21 वर्षांसाठी जमा केलेल्या रकमेवर एकूण व्याज | रु 33,30,307/- |
4. | मॅच्युरिटीवर मिळालेली एकूण रक्कम | रु 51,03,707/- |
सुकन्या योजनेत ₹12,000 जमा केल्यावर तुम्हाला किती मिळेल?
1. | 12,000 रुपये प्रति महिना जमा केल्यानंतर 1 वर्षात एकूण रक्कम | रु 1,44,000/- |
2. | 15 वर्षात जमा केलेली एकूण रक्कम | रु 21,60,000/- |
3. | 21 वर्षांसाठी जमा केलेल्या रकमेवर एकूण व्याज | रु 39,50,549/- |
4. | मॅच्युरिटीवर मिळालेली एकूण रक्कम | रु 61,10,549/- |
सुकन्या समृद्धि योजना (SSY) अंतर्गत मैच्योरिटी रक्कम गणण्यासाठी आपण SSY कॅल्क्युलेटरचा वापर करू शकता. प्रत्येक वर्षी केलेल्या गुंतवणूक आणि व्याज दर यासारख्या तपशीलांद्वारे आपण मैच्योरिटी रक्कमाची माहिती प्राप्त करू शकता. SSY योजनेअंतर्गत जमा केलेल्या रकमेवर 8.2% व्याज दर दिला जातो.
Sukanya Samriddhi Yojana (SSY) Interest Rates (स्थापनेपासून व्याजदर) :
PERIOD (कालावधी) | RATE OF INTEREST (%) |
03.12.2014 TO 31.03.2015 | 9.1 |
01.04.2015 TO 31.03.2016 | 9.2 |
01.04.2016 TO 30.09.2016 | 8.6 |
01.10.2016 TO 31.03.2017 | 8.5 |
01.04.2017 TO 30.06.2017 | 8.4 |
01.07.2017 TO 31.12.2017 | 8.3 |
01.01.2018 TO 30.09.2018 | 8.1 |
01.10.2018 TO 30.06.2019 | 8.5 |
01.07.2019 TO 31.03.2020 | 8.4 |
01.04.2020 TO 31.03.2023 | 7.6 |
01.04.2023 TO 31.12.2023 | 8.0 |
01.01.2024 TO 30.09.2024 | 8.2 |
विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)
सुकन्या समृद्धी योजना काय आहे ?
सुकन्या समृद्धी योजना सरकारद्वारे मुलींच्या उज्ज्वल भवितव्यासाठी सुरु करण्यात आली, जेणेकरून मुलींच्या शिक्षण आणि लग्नासाठी आर्थिक तजवीज केली जाऊ शकेल. योजेचा उद्देश मुलींच्या उच्च शिक्षणाच्या वेळेस आणि विवाहाच्या वेळेस आर्थिक ताण कमी करणे हा आहे.
खाते कधी उघडता येते?
मुलीच्या जन्मानंतर 10 वर्षांपर्यंत खाते उघडता येते.
किमान आणि जास्तीत जास्त ठेवी किती?
किमान ₹250 आणि जास्तीत जास्त ₹1.5 लाख वार्षिक जमा करता येतात.
खाते किती काळ चालू राहते?
खाते 21 वर्षांपर्यंत चालू राहते किंवा मुलीच्या 18 व्या वर्षी लग्न झाल्यास खाते बंद करता येते.
कर लाभ आहेत का?
होय, 80C अंतर्गत कर सवलत मिळते.